De Kwartelkoning is een zeer unieke en zeldzame vogel in Nederland. De meeste vogels arriveren in mei en juni en strijken neer in het rivierengebied en op de grootschalige zware klei akkers in Oost Groningen. Jaarlijks kunnen de aantallen sterk variëren dus wordt er voor de Kwartelkoning een Terretoriumkartering uitgevoerd. Hierdoor krijgen we de soort goed in beeld.
Jaarlijks helpt ANOG mee door de Kwartelkoning te tellen. Help jij ook?
Het zou fantastisch zijn als je wilt helpen bij de inventarisatie van de Kwartelkoning. Als je wilt gaan waarnemen, neem dan contact op met Monique Mellema (via info@anog.nl). In overleg kunnen we een gebied bepalen waar je, eventueel meerdere keren, kan waarnemen. ANOG heeft ook een Whats-appgroep waarin vrijwilligers hun ervaringen delen. Ook hiervoor kan je je aanmelden bij Monique Mellema.
Werkwijze
Ken je het geluid van de kwartelkoning nog niet? Beluister hen hier. Voor het waarnemen kan je op eigen gelegenheid, op door jouw gekozen avonden/nachten het gebied intrekken om te luisteren. Dit doe je vanaf de openbare weg en door minimaal 10 minuten per locatie te luisteren. Het kunnen lokaliseren van het perceel waarvandaan de vogel roept is belangrijk voor verdere acties. De roep draagt veel verder dan menigeen denkt, minder ervaren mensen lokaliseren een vogel snel te dichtbij. Het luisteren vanaf meerdere posities (‘kruispeiling’) helpt meestal goed om een betere indruk te krijgen van de locatie. De meeste roepactiviteit is er vanaf 23 uur. Eerder roepen vogels wel, maar zo onregelmatig (pakweg eens per kwartier) dat ze bij kort luisteren makkelijk gemist worden.
Doorgeven waarnemingen
Waarnemingen geef je door op Waarneming Kwartelkoning. Ook als je niets gehoord hebt tijdens een avond of nacht is het goed om dit te melden.
SOVON, de landelijke organisatie voor Vogelonderzoek, organiseert vaak twee weekenden per jaar waarin landelijk kwartelkoningen worden geïnventariseerd. In 2022 was dit rond 1 juni en rond 22 juni, voor 2023 wordt dit nog bepaald.
Thuis in Oost-Groningen
De kwartelkoning is in Nederland een zeldzame broedvogel, in heel Nederland zijn in 2016 maar 140 broedparen geteld. Gek genoeg voelt de bijzondere vogel zich vooral thuis in Oost-Groningen: in het Oldambt werd vorig jaar maar liefst 40% van de kwartelkoningen van Nederland gehoord! De kwartelkoning is een tot 30 cm grote trekvogel die overwintert in Afrika. In het broedseizoen leeft hij in Nederland grotendeels onzichtbaar in het open landbouwgebied: verborgen in graan of in een ander dicht gewas. Hierdoor hebben maar weinig mensen de kwartelkoning ooit gezien. Meer mensen kennen het kenmerkende geluid van de vogel: een luide raspende roep: ’crex – crex – crex’. Dit geluid is ’s avonds en ’s nachts op grote afstand te horen. De mannetjes lokken hiermee de vrouwtjes, die zelf geen geluid maken.
Meer lezen over de vogel? Klik hier voor een brochure
Eind mei verwachten we de eerste mannetjes weer in het Oldambt vanuit Afrika. Vanaf dat moment kan je de roep van de kwartelkoning in de avondschemering horen: een opvallend en makkelijk herkenbaar geluid.
(foto kwartelkoning Anne van der Zijpp)