GLB pilot – Met regionaal maatwerk naar een groenere akkerbouw

De GLB-pilot Akkerbelt richt zich op de vergroening van het Europees Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) na 2021. Kerndoel van Akkerbelt is om met GLB-premies een vergroening te realiseren die voor boer, natuur en omgeving rendeert. Met ANOG aan kop werkten binnen deze pilot 9 Nederlandse akkerbouwcollectieven (de ‘Akkerbelt’) aan een gebiedsgerichte invulling van de vergroening. Deze zijn allemaal actief in de akkerbouwstrook die loopt van Zeeland naar Groningen.

Van plan tot aanbevelingen: de Akkerbelt top-10 voor het nieuwe GLB

De Akkerbelt was een samenwerking van 9 collectieven in het hele land. In deze folder vind je een beknopte beschrijving van de uitgevoerde activiteiten door alle collectieven: van planvorming tot uitvoering. De ervaringen en resultaten voor Oost-Groningen zijn hier te vinden. We hebben onze ervaringen en aanbevelingen omschreven in een uitgebreide eindrapportage, en zijn gekomen tot een top 10 met aanbevelingen voor het NSP.

Een landelijk keuzemenu waaruit door het gebied een regionale selectie wordt gemaakt, lijkt een goede invulling van de ecoregeling. Betrek hierbij de collectieven.
Van de 37 ontwikkelde veldmaatregelen zijn sommige vooral geschikt voor de ecoregeling, het ANLb of beide. Zorg dus voor een breed samengesteld ecoregelingsmenu en voor selectieve overlap in maatregelen tussen ecoregeling en ANLb. 
Een puntensysteem gekoppeld aan de ecoregeling wordt als stimulerend en inzichtelijk ervaren. Belangrijk is doorontwikkeling en ruimte voor aanpassing gedurende het GLB. Creëer voldoende speelruimte voor prestatiegerichte betalingen (‘medaillesysteem’)
Lijnvormige maatregelen (randen, landschapselementen) zijn cruciaal zijn voor ecologische verbindingen, maar brengen relatief hoge bewerkingskosten met zich mee. Bouw hiervoor extra stimulansen in, zoals een hoge wegingsfactor (bijv. een kleinschaligheidstoeslag) en het meetellen van alle niet-productieve elementen in de subsidiabele oppervlakte. 
Afstemming tussen de ecoregeling en het ANLb, en de afstemming met andere gebiedspartijen biedt meerwaarde. Creëer hiervoor in het GLB de mogelijkheden. 
Monitoringsmethoden ‘dicht bij de boer’ (zoals BIMAG voor nachtvlinders) zijn vanuit kennisbevordering waardevol. Investeer hier in en beloon deelname hier aan via het puntensysteem van de ecoregeling.  
Kennis blijkt een cruciale factor voor een succesvolle vergroening. De collectieven kunnen een belangrijke rol spelen als onafhankelijke kennispartner voor de boeren in hun werkgebied. Erken en bevorder de rol van de collectieven als onafhankelijke ‘kennismakelaar’.   
De collectieven willen graag een rol spelen in de (regionale) vormgeving van de ecoregeling en in sommige gevallen ook in de beheermonitoring en het ontzorgen van grondgebruikers. Faciliteer de collectieven in hun ontwikkeling naar een bredere ondersteuningsrol in het nieuwe GLB.
Het nieuwe plattelandsbeleid (pijler 2) zal de ondersteuningsstructuur bieden voor een succesvolle vergroening met budgetten voor kennis, gebiedsprocessen en investeringen. De ‘ productenlijst’ die in de pilots is getest, biedt hiervoor zeker perspectief. Wel is een oplossing nodig voor het probleem van de hoge voorfinancieringslast.
Van groot belang voor het draagvlak voor vergroening is het opheffen van beleidsmatige belemmeringen of soms zelfs averechtse prikkels (zoals het mestbeleid). Hier kunnen win-win situaties ontstaan.

Op 25 maart hebben we via een online bijeenkomst onze bevindingen aangeboden en toegelicht aan Aard Mulders van het ministerie van LNV. Hiervoor waren alle 130 Akkerbelt deelnemers uitgenodigd, en konden zij vragen stellen. Ook in de afrondende fase van de pilot proberen wij zoveel mogelijk onze input te leveren

Klik hier voor de eindrapportage
Klik op de afbeelding voor de flyer

Akkerbelt film
De pilot in de praktijk. Deelnemende akkerbouwer Kor Hoving en projectleider Marjon Schultinga lichten de pilot toe in het onderstaande filmpje:

Een samenwerking van 9 collectieven
Met ANOG aan kop werkten binnen deze pilot de volgende 9 Nederlandse akkerbouwcollectieven aan een gebiedsgerichte invulling van de vergroening:

ANOG (Agrarische natuurvereniging Oost Groningen), FAC (Flevolands Agrarisch Collectief), Poldernatuur Zeeland, CMG (Collectief Midden Groningen), CCHW (Coöperatie Collectief Hoeksche Waard), ANV Hollands Noorden, Agrarisch Collectief Waadrane, AND (Agrarische Natuur Drenthe), Collectief NHZ (Collectief Noord-Holland Zuid)

Akkerbelt film per collectief:
CCHW – https://youtu.be/okNlAJMeSoU
CMG – https://youtu.be/BMC9QhY4JW8
Hollands Noorden – https://youtu.be/wsFlo2zdIlY
Poldernatuur Zeeland – https://youtu.be/KV6eq1VsP4I
Waadrane – https://youtu.be/vhZ1OVzE66I
Drenthe – https://youtu.be/5dI9nuGuQ24
FAC – https://youtu.be/2xanusz9XN0
Noord Holland Zuid – https://youtu.be/CNhxmp05BcI